Εκκλησίες και Μοναστήρια στην Κύθνο

Σε ένα τόσο μικρό νησί όπως η Κύθνος η ύπαρξη τόσων πολλών Εκκλησιών είναι ενδεικτική της ευλάβειας που είχαν οι Θερμιώτες, άνθρωποι της θάλασσας και του μόχθου μαθημένοι σε δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.
Η θρησκευτική πίστη φαίνεται από τα πολλά κάτασπρα ξωκλήσια της με την λιτή και απέριττη σχεδίαση άλλοι χτισμένοι μέσα στους οικισμούς του νησιού και άλλοι διάσπαρτοι σε όλο το νησί μαρτυρούν την έντονη Χριστιανική πίστη στο πέρασμα των αιώνων.
Γεγονός αναμφισβήτητο είναι πως στην Κύθνο αντί για δέντρα, βλέπει κανείς Εκκλησίες. Ένα κυπαρίσσι συνήθως, φυτεμένο στον αυλόγυρο, στολίζει το ξωκλήσι και δείχνει από μακριά στο διαβάτη την ύπαρξη του.
Κάθε χρόνο στη γιορτή του τιμώμενου Αγίου με ευλάβεια εορτάζεται η μνήμη του από πλήθος κόσμου και στις περισσότερες των περιπτώσεων γίνεται Μέγα πανηγύρι.

Η Εκκλησία Της Παναγίας Κανάλας στην Κύθνο. Πρόκειται για την σπουδαιότερη Εκκλησία της Κύθνου χτισμένη το 1869. Βρίσκεται στο ομώνυμο οικισμό Παναγιά Κανάλα και συγκαταλέγεται στους πιο δημοφιλείς χώρους προσκυνήματος. Χιλιάδες επισκέπτες έρχονται να δουν από κοντά τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Η Παναγία Κανάλα είναι Η Προστάτιδα της Κύθνου. Κάθε Δεκαπενταύγουστο στην Παναγιά την Κανάλα γίνεται μεγάλο πανηγύρι με την περιφορά αλλά και την αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας της Παναγίας.

Η Εκκλησία της Αγίας Τριάδας στην Χώρα Κύθνου είναι η Μητρόπολη της Χώρας και είναι μια Εκκλησία με τρούλο (μονόκλιτη βασιλική) μεγάλης ιστορικής αξίας καθώς είναι ο αρχαιότερος ναός της Κύθνου αποτελεί αναπόσπαστο τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52431/1255 ΦΕΚ: 50/Β/1988-02-02 . Ο Ναός της Αγίας Τριάδας βρίσκεται εντός του οικισμού της Χώρας όπου στον περίβολο διασώζονται αρχαίες επιγραφές και γλυπτά και εορτάζεται την ημέρα της Αγίας Τριάδος (κινητή εορτή).

Εκκλησία Άγιος Σάββας στην Χώρα Κύθνου. Η Εκκλησία βρίσκεται εντός του γραφικού παραδοσιακού οικισμού της Χώρας. Μία επιγραφή στα ψηλά στην είσοδο του Ναού αναφέρει το έτος 1611 που κτίστηκε. Μαζί με την επιγραφή και το παλαιό οικόσημο του Ενετού μονάρχη Α. Γαζανίδου. Στον Ιερό Ναό Του Αγίου Σάββα που πρόγονοι του έκτισαν βαπτίστηκε και του εδώθει το όνομα Ιάκωβος Ο Επίσκοπος, Μητροπολίτης Μαριουπόλεως, Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Άγιος Ιγνάτιος Μητροπολίτης Μαριουπόλεως, ο Κύθνιος ο οποίος γεννήθηκε το 1716 στην Κύθνο. Ο Ναός είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52433/1257 και ΦΕΚ: 50/Β/1988-02-02 διότι αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Το τέμπλο του Ναού εικάζεται ότι κατασκευάστηκε πιθανότατα μετά την ολοκλήρωση του ναού πριν τα μέσα του 17ου αιώνα και επειδή είναι σχεδόν όμοιο με το τέμπλο του Ναού του Σωτήρα, πιθανότατα κατασκευάστηκαν ταυτόχρονα μεταξύ των ετών 1636 και 1638.

Εκκλησία Άγιος Σάββας στην Χώρα Κύθνου. Η Εκκλησία βρίσκεται εντός του γραφικού οικισμού της Χώρας. Μία επιγραφή στα ψηλά στην είσοδο του ναού αναφέρει το έτος 1613 που κτίστηκε.

Εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος στην Χώρα Κύθνου. Ένας ακόμη σημαντικός Ναός στη Μεσσαριά ή Χώρα Κύθνου που καλείται από τους ντόπιους ως Σωτήρα. Ο ναός περιγράφεται από τον Γάλλο περιηγητή JOSEPH PITTON DE TOURNEFORT το 1700 ως η κυριότερη εκκλησία της Κύθνου κατά τη συγκεκριμένη περίοδο. Διαθέτει ένα μοναδικό τέμπλο που εικάζεται ότι κατασκευάστηκε πιθανότατα μετά την ολοκλήρωση του Ναού πριν τα μέσα του 17ου αιώνα και επειδή είναι σχεδόν όμοιο με το τέμπλο του Ναού του Αγίου Σάββα, πιθανότατα κατασκευάστηκαν ταυτόχρονα μεταξύ των ετών 1636 και 1638. Σύμφωνα με τον Βάλληνδα, σε βιβλίο του το 1882, ο Ναός ανακαινίστηκε το 1636 με δαπάνη Κρητικού πρόσφυγα και με την εποπτεία δύο αρχιτεκτόνων από την Πέργαμο, ακολουθώντας το βυζαντινό ρυθμό στο κτίσμα, στο τέμπλο, αλλά και στις εικόνες. Ο Ναός της Μεταμόρφωσηςτου Σωτήρος ή Σωτήρα στην Χώρα Κύθνου, αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΑΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52436/1260 ΦΕΚ: 52/Β/1988-02-02. Ο Ιερός Ναός εορτάζει στις 6 Αυγούστου.

Εκκλησία Άγιος Ιωάννης Θεολόγος στην Χώρα της Κύθνου. Πρόκειται για μονόχωρο συνεπτυγμένο σταυροειδή με τρούλο Ναό και ξεχωρίζει καθώς διαθέτει ηλιακό ρολόι, ξυλόγλυπτο τέμπλο και επιγραφή με έτος ανεγέρσης το 1846 με χρήματα ανέγερσης του τότε Ιερέα Γεωργίου Αισωπίδου. Μέσα στην Εκκλησία θα θαυμάσετε αξιόλογες αγιογραφίες και μεταβυζαντινές φορητές εικόνες. Με την ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52438/1261 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28 Υπουργική απόφαση έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο, γιατί αποτελεί τυπικό δείγμα Ναοδομίας του νησιού της Κύθνου και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον.

Ο Ιερός Ναός Ταξιαρχών στην Χώρα της Κύθνου αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για δίκλιτο ναό, αρχικά επιπεδόστεγο και σήμερα με κεραμοσκεπή δικλινή στέγη. Ο Ιερός Ναός Ταξιαρχών στην Χώρα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52432/1256 ΦΕΚ: 50/Β/1988-02-02

Ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Χώρα Κύθνος ή Ιερός Ναός Καθολικής Παναγίας στην Χώρα της Κύθνου, πρόκειται για ερειπωμένο δίκογχο ναό, κτίσμα του 17ου αιώνα, από τον οποίο σώζεται μόνο ο ανατολικός τοίχος με τις δύο κόγχες. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου στην Χώρα της Κύθνου ή Ιερός Ναός Καθολικής Παναγίας, χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52440/1263 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου στους Μύλους Κύθνου είναι μονόχωρος, με δύο ίσες και συμμετρικές κόγχες Ιερού που εξέχουν από τον ανατολικό τοίχο. Χρονολογείται στα μεταβυζαντινά χρόνια, αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου στην περιοχή Μύλοι Χώρας Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52434/1258 ΦΕΚ: 50/Β/1988-02-02

Ο Ιερός Ναός Παναγίας στη θέση Θεοτόκος Κύθνου σώζει στο εσωτερικό μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, πιθανόν προερχόμενα από παλαιοχριστιανική βασιλική. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον Ο Ιερός Ναός Παναγίας στην θέση Θεοτόκος Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/37962/993 ΦΕΚ: 768/Β/1995-09-06

Ο Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας στο χείμαρρο Αστέρα είναι μονόχωρος, επιπεδόστεγος, μικρών σχετικά διαστάσεων, με δύο κόγχες Ιερού που εξέχουν του ανατολικού τοίχου και μια μικρότερη ορθογωνική κόγχη μεταξύ των δύο. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Χρονολογείται στα μεταβυζαντινά χρόνια. Ο Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας στο χείμαρρο Αστέρα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/50102/1156 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου στη Χώρα Κύθνου είναι μονόκλιτος, κεραμοσκεπής, με δίρριχτη στέγη κάτω από την οποία υπάρχει οδοντωτή πλίνθινη ταινία που περιβάλλει τον ναό. Έχει εικόνες του 17ου - 18ου αι. και επιγραφή μνημονεύει την ανακαίνισή του το 1987. Ο ναός αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου στην Χώρα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52445/1240 ΦΕΚ: 52/Β/1988-02-02

Ο Ιερός Ναός Άγιος Νικόλαος στην περιοχή βορεινές στην Χώρα Κύθνου αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Άγιος Νικόλαος στην περιοχή βορεινές στην Χώρα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52445/1240 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Χριστού στη Χώρα Κύθνου είναι δίκλιτος, με ισοπλατή κλίτη και τρίτοξο κωδωνοστάσιο στην πρόσοψη. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Χριστού στην Χώρα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52429/1253 ΦΕΚ: 97/Β/1988-02-25

Ο Ιερός Ναός Αγίου Νικολάου του Πλουσίου στην Χώρα της Κύθνου αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόκλιτο ναό, κεραμοσκεπή με τετράρριχτη στέγη. Σώζει εικόνες του 18ου αιώνα. Ο Ιερός Ναός του Αγίου Νικολάου του Πλουσίου στην Χώρα της Κύθνου χαρακτηρίσθηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52439/1262 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Η Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία στα Λουτρά είναι παλαιά μονή από την οποία σήμερα σώζεται το νεότερο καθολικό του 17ου αι. και σειρά κελιών στα Βόρεια και Βορειοανατολικά του ναού. Η Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία στα Λουτρά της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/817/14 ΦΕΚ: 579/Β/1995-06-30

Ο Ιερός Ναός Χριστού του Κούτσουνου στην Χώρα της Κύθνου είναι τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόκλιτο κεραμοσκεπή ναό με τετράρριχτη στέγη και ημικυκλική κόγχη Ιερού. Έχει εικόνες του 18ου αιώνα. Ο Ιερός Ναός Χριστού του Κούτσουνου στην Χώρα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52430/1254 ΦΕΚ: 50/Β/1988-02-02

Ο Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας στο Κοντοχώρι Χώρας Κύθνου τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόκλιτο κεραμοσκεπή ναό, με τετράρριχτη στέγη. Ο Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας στο Κοντοχώρι Χώρας Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52435/1259 ΦΕΚ: 52/Β/1988-02-02

Ο Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονα στη Χώρα Κύθνου είναι μονόκλιτος και κεραμοσκεπής με δίκλινή στέγη. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονα στη Χώρα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52428/1252 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Παναγίας του Ψωμά στη Χώρα Κύθνου είναι μονόκλιτος και επιπεδόστεγος με μικρή καμπυλόσχημη αψίδα Ιερού. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Παναγίας του Ψωμά στην Χώρα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση:ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52426/1250 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Η Εκκλησία της Αγίας Προμήτορος Άννης και των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στην Δρυοπίδα της Κύθνου. Η Εκκλησία της Αγίας Άννας είναι ο Μητροπολιτικός Ναός της Δρυοπίδας. Πρόκειται για μια επιβλητική Εκκλησία στην είσοδο του χωριού και εορτάζει 29 Ιουνίου και την ημέρα των Χριστουγέννων.

Εκκλησία Της Παναγίας Φλαμπουριανής στα Φλαμπούρια Κύθνου στα δυτικά του νησιού. Το στολίδι του οικισμού που πήρε και το όνομα του από την ομώνυμη Εκκλησία. Πάνω στον μεγάλο βράχο που χωρίζει την παραλία Φλαμπουρίων σε δυο βρίσκεται η Εκκλησία της Παναγιάς Φλαμπουριανής. Ευδιάκριτα είναι τα ίχνη από την παραλία μέχρι το εκκλησάκι που κατά τη λαϊκή παράδοση είναι τα ίχνη της Παναγίας. Εορτάζει στίς 23 Αυγούστου στα εννιάμερα της Παναγιάς.

Ο Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνα στην Δρυοπίδα της Κύθνου πρόκειται για μονόχωρο κεραμοσκεπή Ναό και αποτελεί τυπικό δείγμα της ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Αγίου Σπυρίδωνα στην Δρυοπίδα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52420/1248 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας στην Δρυοπίδα της Κύθνου είναι τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόχωρο κεραμοσκεπή ναό με δίκλινή στέγη και μεγάλη αψίδα Ιερού. Ο Ιερός Ναός Ευαγγελίστριας στην Δρυοπίδα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52419/1247 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός Ταξιάρχης Μηλίων στην Δρυοπίδα της Κύθνου τυπικό δείγμα της ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόχωρο κεραμοσκεπή ναό. Ο Ιερός Ναός Ταξιάρχης Μηλίων στην Δρυοπίδα της Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: 52415/1243 1987

Ο Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονα στη Δρυοπίδα Κύθνου είναι μονόχωρος με κεραμοσκεπή δίκλινη στέγη και ξυλόγλυπτο τέμπλο. Αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός Αγίου Παντελεήμονα στη Δρυοπίδα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52417/1245 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28

Ο Ιερός Ναός του Άγιου Ταξιάρχη κοντά στην Δρυοπίδα Κύθνου είναι τυπικό δείγμα της ναοδομίας του νησιού, εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόχωρο κεραμοσκεπή ναό. Ο Ιερός Ναός του Άγιου Ταξιάρχη κοντά στην Δρυοπίδα Κύθνου χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: 52416/1244 1987

Εκκλησία Άγιος Μηνάς στον Γαλατά Δρυοπίδας. Είναι η Εκκλησία με ίσως το καλύτερο ξυλόγλυπτο τέμπλο από όλες τις Εκκλησίες της Κύθνου, ένα σπουδαίο έργο τέχνης που σε συνδυασμό του περίτεχνου επιταφίου καθώς επίσης και του δεσποτικού θρόνου προκαλούν τον θαυμασμό του επισκέπτη. Η Εκκλησία του Άγιου Μηνά στον Γαλατά Δρυοπίδας αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Ο Ιερός Ναός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52418/1246 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28. Ο Ιερός Ναός εορτάζει στις 11 Νοεμβρίου και ένα μεγάλο πανηγύρι γίνεται την μέρα αυτή.

Εκκλησία Της Παναγίας της Στρατηλάτισσας στα νότια της Δρυοπίδας. Η εκκλησία της Παναγίας Της Στρατηλάτισσας βρίσκεται σε ήσυχο σημείο εκτός οικισμών περίπου 3,5 χιλιόμετρα από τη Δρυοπίδα με κατεύθυνση τον Άγιο Δημήτριο. Εσωτερικά θα θαυμάσετε ένα σύνολο από έξοχες εικονές πάνω στο τέμπλο του ναού.Η Εκκλησία εορτάζει κάθε Δεκαπενταύγουστο.

Εκκλησία Παναγίας Καλολιβαδιανής Κύθνου. Το γραφικό μικρό Ξωκκλήσι της Παναγιάς της Καλολιβαδιανής δεσπόζει στο βράχο στο βόρειο άκρο της όμορφης παραλίας του Καλού Λιβαδιού και του μικρού οικισμού γύρω από την παραλία με φόντο το απέραντο μπλέ του πελάγους. Η Εκκλησία είναι αφιερωμένη στο γενέθλιο Της Παναγίας και εορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.

Το γραφικό μικρό Ξωκκλήσι της Παναγιάς της Καλολιβαδιανής δεσπόζει στο βράχο στο βόρειο άκρο της όμορφης παραλίας του Καλού Λιβαδιού και του μικρού οικισμού γύρω από την παραλία με φόντο το απέραντο μπλέ του πελάγους.

Εκκλησία Της Παναγίας του Μαθιά. Το γραφικό μικρό Ξωκκλήσι της Παναγιάς του Μαθιά δίπλα ακριβώς από την πηγή και τα πλυσταριά του Μαθιά στο ανατολικό μέρος του νησιού μεταξύ του παραδοσιακού χωριού της Δρυοπίδας και τις Λεύκες πάνω στο παλαιό αγροτικό δρόμο προς την Παναγία Κανάλα. Μέσα στους θρύλος και τις δοξασίες της Κύθνου υπάρχουν πολλαπλές αναφορές για νεράιδες. Μια τέτοια αναφορά για νεράιδες έγινε η αιτία για το κτίσιμο της Εκκλησίας Της Παναγίας του Μαθιά.

Εκκλησία της Αγίας Ειρήνης, βρίσκεται στα βορειανατολικά του νησιού πολύ κοντά στα Λουτρά. Το μικρό εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης βρίσκεται στην άκρη της απάνεμης παραλίας και είναι η επιλογή τόσο από ντόπιους όσο και επισκέπτες για την τέλεση του γάμου τους. Μπροστά στο μικρό Εκκλησάκι υπάρχουν τρεις αναμνηστικές πλάκες εις ανάμνησιν των Κυθνιακών.

Εκκλησία της Αγίας Ειρήνης. Το μικρό εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης βρίσκεται στην άκρη της απάνεμης παραλίας και είναι η επιλογή τόσο από ντόπιους όσο και επισκέπτες για την τέλεση του γάμου τους

Εκκλησία Άγιου Λουκά στον Άγιο Λουκά της Κύθνου. Από το νότιο μέρος της παραλία της Κολώνας, ανηφορικό μονοπατάκι 400 μέτρων μας ανεβάζει στο εκκλησάκι του Αγίου Λουκά στο νησάκι του Αγίου Λουκά στο δυτικό μέρος του νησιού. Μια από τις πιο όμορφες και γραφικές εκκλησίες του Αιγαίου. Η θέα της υπέροχης παραλίας της Κολώνας αλλά και μέρος του νησιού απο εδώ είναι φανταστική! Στον προαύλιο χώρο της θα δούμε κολώνες μαρμάρινες (αρχαιολογικά ευρήματα) καθώς και επιγραφή με χαραγμένο το έτος 1772.

Εκκλησία του Άγιου Λουκά στον νησάκι του Άγιου Λουκά στην Κύθνο.

Ναός Άγιου Ιωάννη του Πρόδρομου στην Δρυοπίδα Κύθνου, βρίσκεται σε ύψωμα πάνω στον δρόμο που οδηγεί από το παραδοσιακό χωριό της Δρυοπίδας στον οικισμό του Άγιου Δημήτριου στο νότιο μέρος του νησιού. Από εδώ η θέα του Παραδοσιακού χωριού της Δρυοπίδας είναι μαγευτική όπως φανταστικό είναι και το ηλιοβασίλεμα. Πλήθος κόσμου έρχονται στον Ναό την ημέρα του εορτασμού του στις 29 Αυγούστου.

Εκκλησία Άγιοι Ακίνδυνοι στον Μέριχα της Κύθνου. Το μικρό Εκκλησάκι των Αγίων Ακίνδυνων βρίσκεται στο νότιο μέρος της παραλίας του Μέριχα. Οι Άγιοι Ακίνδυνοι θεωρούνται προστάτες των λιμανιών και καραβιών. Ο Μέριχας τιμάει μεγαλοπρεπώς τη μνήμη τους στις 2 Νοεμβρίου και ένα μεγάλο πανηγύρι γίνεται στο λιμάνι την ημέρα αυτή.

Μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Κατακέφαλο, βρίσκεται στο δρόμο προς το κάστρο της Ωριάς. Ο Ναός του Αγίου Γεωργίου άλλοτε καθολικό Μονής θεμελιωμένη πάνω σε ερείπια αρχαίου κτίσματος είναι τετράγωνη Βασιλική με τρούλο είναι η μοναδική που διασώζει παλαιές τοιχογραφίες αν και δεν είναι στην καλύτερη κατάσταση παρ' όλα αυτά είναι αξιοθαύμαστες. Σώζεται το καθολικό και μερικά κελιά στα νότια του Ναού. Η Ιερά Μονή Αγίου Γεωργίου στο Κάστρο του Κατακέφαλου στην Κύθνο αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον. Η Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου στο Κατακέφαλο χαρακτηρίστηκε ως ιστορικά διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52414/1242 ΦΕΚ: 52/Β/1988-02-02

Μοναστήρι της Παναγιάς του Νίκους. Βρίσκεται στη Χώρα της Κύθνου και φτάνεις σε αυτό περπατώντας. Πρόκειται για ένα ιστορικό μοναστήρι έχει θαυμάσια αρχιτεκτονική και διαθέτει έναν αξιόλογο επιτάφιο. Χρωστάει την ονομασία της στην βυζαντινή Παναγία Νικοποιό και είναι χτισμένο πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού, όπως και άλλες εκκλησίες του νησιού. Ένας θρύλος λέει ότι εδώ μεταφέρθηκε από την Κωνσταντινούπολη, στα χρόνια της άλωσης, η περίφημη εικόνα της Παναγίας Νικοποιού και από εδώ την πήραν οι Ενετοί κατακτητές και την πήγαν στον ναό του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα.

Τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας, δηλαδή το 1809 έως και το 1840 γνώρισε μεγάλη άνθηση. Λειτούργησε ως πνευματικό κέντρο χάρη στην παρουσία του Ελληνοδιδάσκαλου Μακαρίου Φιλιππαίου που υπήρξε απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής. Διατηρώντας τη διπλή ιδιότητα του ιερωμένου και του διδασκάλου δίδαξε χρόνια τους νέους στο νησί. Τα παιδιά που έρχονταν από μακρινά μέρη φιλοξενούνταν στο μοναστήρι και επέστρεφαν στα σπίτια τους τις Κυριακές. Τα καλά αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας δεν άργησαν να φανούν. Οι απόφοιτοι της σχολής του Μακαρίου που συνέχισαν τις σπουδές τους, σπούδασαν στο νεοϊδρυθέν Πανεπιστήμιο Αθηνών και εξελίχτηκαν σε σημαντικούς επιστήμονες. Το Δεκαπενταύγουστο στο μοναστήρι γίνεται μεγάλο πανηγύρι.

Πρόκειται για ένα ιστορικό μοναστήρι έχει θαυμάσια αρχιτεκτονική και διαθέτει έναν αξιόλογο επιτάφιο. Χρωστάει την ονομασία της στην βυζαντινή Παναγία Νικοποιό και είναι χτισμένο πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού, όπως και άλλες εκκλησίες του νησιού.

Μοναστήρι του Ταξιάρχη στο Βελίδι. Παλιά Μονή στο κέντρο του νησιού και θα το συναντήσει κανείς στον δρόμο του στην διαδρομή απο την Δρυοπίδα στην Χώρα της Κύθνου χρησιμοποιώντας τον νέο δρόμο. Αποτελεί τρίκλιτο Ναό του 16ου αιώνα που παλαιότερα ήταν καθολικό Ιεράς μονής, καμαροσκέπαστο με τρούλο και νάρθηκα πρόπυλο που καλύπτεται από ημικυλινδρικό θόλο. Ο Ιερός Ναός αποτελεί τυπικό δείγμα ναοδομίας του νησιού και εμφανίζει αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον και είναι χαρακτηρισμένος ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την Υπουργική Απόφαση: ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ27/52425/1249 ΦΕΚ: 35/Β/1988-01-28. Ή μονή των Ταξιαρχών υπήρξε μετόχι της Μονής Ταξιαρχών της νήσου Σερίφου εις την οποίαν παραχωρηθεί το 1836 από την Ελληνική Κυβέρνηση, λόγω τής ένδειας στην οποία έπεσε με τότε Ηγούμενο, τον εν Βελιδίω Νικηφόρο. Τέλος ή μονή της Σερίφου πούλησε, σε νεότερη εποχή, τα κτήματα του μετοχιού του Βελιδίου εις διαφόρους Δρυοπιδείς. Το Μοναστήρι του Ταξιάρχη διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

Μοναστήρι του Ταξιάρχη στο Βελίδι της Κύθνου. Το καθολικό μια τρίκογχη τρουλαία βασιλική διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

Ο Πρόδρομος στο Χορδάκι, Παλαιό γυναικείο Μοναστήρι στην περιοχή Χορδάκι. Την εποχή της διάλυσης της το 1833 η Μονή διέθετε το περισσότερο ανθρώπινο δυναμικό. Το σωζόμενο καθολικό του ναού του Προδρόμου διαθέτει ένα ξυλόγλυπτο τέμπλο του 16ου αιώνα ανυπολόγιστης αξίας και σημαντικές αγιογραφίες.